жылан
Кыргызча
[түзөтүү]
1. змея;
ак жылан белая змея;
сары жылан желтопузик уж;
кара чаар жылан гадюка;
ок жылан стрела-змея;
жылан ордосу змеиное гнездо змеиное логово;
ичтен чыккан ийри жылан погов. дурное да родное (букв. кривая змея вышедшая из нутра);
жылан өлтүрөйүн десе таш алып бербейт погов. когда хотят змею убить он (даже) камня не подаст (о неотзывчивом человеке);
жыландын башы голова змеи (в знахарстве применяется как защита от дурного глаза и злого языка);
жөө жылан (или жөөлжан или сөөлжан) дождевой червь;
2. год змеи (см. жыл I 2);
жылан сыйпап кетти всё подчистую;
үйлөрүнүн ичи жылан сыйпап кеткендей в юртах у них пусто-пусто (никого и ничего нет);
жылан сыйпагандай жыпжылма всё дотла всё под метёлку;
жыландын башын көргөз- или жыландын башын чыгар- хитрить лукавить готовить пакость;
коңулдагы кара жылан змея подколодная;
чала өлтүргөн жыландай ни рыба ни мясо (букв. как недобитая змея);
жылан боор
1) особый вид ремённого плетения;
2) плеть нагайка;
жыландай (о человеке) ловкий расторопный;
жылкыга жыландай уул жарайт погов. для (пастьбы) лошадей пригоден (только) ловкий парень;
жылаңдын куйругун бас- см. куйрук.